Thủ tướng Shinzo Abe thắng to, lo nhiều

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hôm 22-7 nói rằng chính phủ của ông sẽ đánh mất niềm tin của quần chúng. # Nếu quay lưng với canh tân. Phát biểu của ông Abe được đón nhận rộng rãi sau khi Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của ông chiến thắng vang lừng trong cuộc bầu cử thượng viện hôm 21-7, cùng với đối tác liên minh New Komeito giành sự kiểm soát ở cả 2 viện của Quốc hội. Thủ tướng Shinzo Abe giới thiệu chiến thắng của các ứng cử viên LDP trong cuộc bầu cử thượng viện ngày 21-7 Ảnh: AP Chiến thắng lớn giúp ông Abe củng cố quyền lực nhưng lại xuất hiện khả năng ông có thể sao lãng với những canh tân kinh tế gay, thay vào đó là gắng chuyển trọng tâm vào nghị trình dân tộc chủ nghĩa. Chiến thắng của LDP - New Komeito đặt dấu chấm hết cho một nghị viện chia rẽ và sự thay đổi thủ tướng xoành xoạch trong hơn 7 năm qua. Giờ đây, liên minh cầm quyền sẽ kéo dài lợi thế ít nhất 3 năm tới khi cuộc bầu cử hạthiết kế kiến trúc quy hoạchviện mới được tổ chức. Ông Abe đã thất bại với một nghị trình coi xét lại hiến pháp trong nhiệm kỳ trước hết với tư cách thủ tướng hồi năm 2006-2007 nhưng mối đe dọa gia tăng từ Triều Tiên và những tuyên bố chủ quyền hung hăng của Trung Quốc đã cuộn ngày một nhiều sự ủng hộ xem xét lại điều 9 của hiến pháp kể từ năm 1947. Tuy thế, theo các chuyên gia được báo Japan Times dẫn lời, cho dù liên minh cầm quyền đạt được phần nhiều ghế trong thượng viện, ông Abe vẫn không hy vọng sớm xem lại hiến pháp hiện hành mà thay vào đó, thế đa số sẽ giúp quy tụ sức mạnh để xúc tiến nền kinh tế. Khối LDP - New Komeito giành được thế phần lớn trong Quốc hội nhưng không phải là đa số 2/3 họ cần có để xét lại bất cứ điều khoản nào trong hiến pháp trước khi nghị trình được đặt ra cho một cuộc trưng cầu dân ý trên cả nước, như đã quy định trong điều 96. Sadafumi Kawato, giáo sư khoa học chính trị ở ĐH Tokyo, phân tách: “Ông Abe có một nghị trình đầy đủ, không bao gồm việc xem xét lại hiến pháp. Ông ấy có 3 năm để đạt các mục tiêu của mình dựa vào cánh hữu”. Nhưng ông Abe đã lên tiếng vào đêm chủ nhật sau khi các địa điểm bầu cử đã đóng cửa rằng ông sẽ từng bước phát động các cuộc bàn thảo về sửa đổi hiến pháp. Ông nói: “Chúng tôi cần có phần đông trong Quốc hội lưỡng viện để xem lại điều 96. Khi chúng tôi có sự im chính trị, chúng tôi sẽ tỉnh ngủ để đào sâu cuộc tranh luận”. Quả tình, ông Abe cần sự hiệp tác của phe đối lập, cụ thể là Nippon Ishin no Kai (Đảng bình phục nước Nhật) và Đảng Của cácthiet ke du an kien truc nha obạn, bởi lẽ New Komeito, được sự ủng hộ của nhóm những giáo đồ Phật giáo Soka Gakkai, phản đối việc xem lại điều 96 vì điều đó tạo tiện lợi hơn cho ông Abe và LDP sửa đổi điều 9 vốn cấm dùng vũ lực để giải quyết các tranh chấp quốc tế. Các phái đề xuất coi xét lại hiến pháp - gồm LDP, Đảng Phục hồi nước Nhật và trước đây là Đảng Của các bạn - hiện có 63 ghế ở thượng viện nhưng cần 99 ghế nữa mới có đủ đa số 2/3 để xét lại điều 96. Tuy nhiên, Đảng Của các bạn đã ngừng ủng hộ việc xem lại hiến pháp với lý do còn có những ưu tiên khác. Koichi Nakano, giáo sư khoa họchttp://www.Idee.Vnchính trị tại ĐH Sophia, cho rằng ông Abe có thể làm suy yếu thêm Đảng Dân chủ Nhật Bản - đảng vừa nếm trải một thất bại hôm 21-7 sau khi bị đẩy khỏi quyền lực trong cuộc bầu cử hạ viện tháng 12 năm ngoái - bằng cách lôi kéo một số thành viên DPJ ủng hộ chỉnh sửa hiến pháp. Vấn đề ở đây là DPJ phản đối việc xem lại điều 96 nhưng lại thiếu lập trường hợp nhất về điều 9. Cũng theo giáo sư Nokano, các nghị viên DPJ như cựu thủ tướng Yoshihiko Noda có một thời được gọi là phái LDP Noda vì quan điểm của họ không khác gì LDP, đặc biệt về vấn đề hiến pháp và phòng vệ chung. “Nhiều khả năng ông Abe có thể cố phân hóa DPJ bằng cách đặt vấn đề xét lại hiến pháp lên bàn” - ông Nokano nói. Dù rằng ông Abe, với tư cách chủ tịch LDP, nhìn thấy đảng của ông thắng lớn song ông vẫn đứng trước một cuộc chiến cam go nhằm giải quyết những vấn đề kinh tế, bao gồm việc duy trì xung lực trong các chính sách kinh tế được gọi là “Abenomics”, quyết định liệu có tăng thuế thu nhập trong mùa xuân tới và hướng đến các cuộc đàm phán về Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên yên bình Dương (TPP) hay không.